An ninh mạng đóng vai trò then chốt trong quá trình chuyển đổi số của doanh nghiệp. Hiện nay, các tổ chức có thể lựa chọn giữa nhiều giải pháp như Zero Trust Network Access (ZTNA), Network Access Control (NAC), VPN và Secure Access Service Edge (SASE). Dù cùng hướng đến bảo vệ tài nguyên mạng, chúng có những khác biệt về nguyên lý hoạt động và khả năng ứng dụng. Bài viết này sẽ phân tích ZTNA vs. NAC, đưa ra giải pháp tối ưu, và cách tích hợp chúng vào khung SASE.
Hiểu rõ ZTNA và NAC
NAC (Kiểm soát Truy cập Mạng) giống như “bảo vệ cứng” tại sân bay: một khi đã vào khu vực chung (VLAN/subnet), bạn có quyền truy cập mọi thứ trong đó. NAC tập trung kiểm soát thiết bị và người dùng ở tầng mạng (lớp 2-3 OSI), áp dụng chính sách “tin tưởng nhưng xác minh” (trust but verify).
ZTNA (Mô hình Zero Trust) hoạt động như “vệ sĩ riêng”: mỗi người chỉ được tiếp cận đúng tài nguyên cần thiết, dù truy cập từ đâu. ZTNA áp dụng triết lý “xác minh trước khi tin” (verify then trust), kiểm soát chi tiết ở tầng ứng dụng (lớp 4-7 OSI). Điều này ngăn chặn tấn công di chuyển ngang (lateral movement) và tạo “vùng an toàn” xung quanh từng ứng dụng.
ZTNA vs. NAC: Điểm khác biệt cốt lõi
| Tiêu chí | NAC | ZTNA |
|---|---|---|
| Phạm vi | Kiểm soát truy cập mạng nội bộ | Kiểm soát truy cập ứng dụng (mọi nơi) |
| Mô hình ủy quyền | Tin tưởng mặc định | Không tin cậy mặc định |
| Triển khai | Cần agent trên thiết bị | Dịch vụ đám mây, có thể không cần agent |
| Khả năng mở rộng | Hạn chế với thiết bị IoT/đám mây | Linh hoạt, phù hợp môi trường đa đám mây |
VPN truyền thống: Lỗ hổng trong thời đại làm việc từ xa
VPN mã hóa kết nối nhưng cho phép truy cập toàn bộ mạng sau khi xác thực. Điều này tiềm ẩn rủi ro:
- Hiệu suất thấp khi mở rộng.
- Thiếu kiểm soát chi tiết theo ứng dụng/người dùng.
- Khó bảo vệ thiết bị cá nhân (BYOD).
Theo Gartner, 70% triển khai truy cập từ xa mới sẽ dùng ZTNA thay VPN vào 2025. ZTNA loại bỏ “quyền truy cập mặc định”, chỉ cấp phép theo từng tác vụ, phù hợp với xu hướng làm việc linh hoạt.
SASE: Tích hợp ZTNA để bảo vệ toàn diện
SASE (Biên Dịch vụ Truy cập An toàn) kết hợp nhiều công nghệ (ZTNA, CASB, SWG…) vào một nền tảng đám mây thống nhất. Trong đó, ZTNA đóng vai trò “xương sống” để:
- Xác thực đa yếu tố (thiết bị, người dùng, vị trí…).
- Áp dụng chính sách Zero Trust theo ngữ cảnh.
- Mã hóa end-to-end cho ứng dụng và dữ liệu.
Kết luận: ZTNA là tương lai của an ninh mạng
- ZTNA vượt trội NAC nhờ kiểm soát chi tiết, loại bỏ rủi ro từ mô hình “tin tưởng mặc định”.
- Thay thế VPN trong bảo vệ truy cập từ xa, đặc biệt với thiết bị BYOD.
- Là thành phần không thể thiếu của SASE, hỗ trợ chuyển đổi đám mây an toàn.
Báo cáo từ Zscaler (2023) cho thấy: 90% doanh nghiệp dùng Zero Trust khi chuyển đổi đám mây, và 68% khẳng định công nghệ legacy như VPN không đáp ứng được yêu cầu bảo mật hiện đại. Xu hướng rõ ràng — ZTNA và SASE là lựa chọn tối ưu cho doanh nghiệp số.
AppConnect tổng hợp
